Soğuk atmosferik plazmanın gıda uygulamaları
Paslanmaz çelikte listeria
monocytogenes ve salmonellanın piezoelektrik soğuk atmosferik plazma
jeneratörü ile etkisizleştirilmesi
Yazarlar: Cid R. Gonzalez-Gonzalez, Bethan J.
Hindle, Saliha Saad, Alexandros Ch. Stratakos
Yayın: Gonzalez-Gonzalez, C.R.; Hindle, B.J.;
Saad, S.; Stratakos, A.C. Inactivation of Listeria monocytogenes and Salmonella
on Stainless Steel by a Piezoelectric Cold Atmospheric Plasma Generator. Applied
Sciences, 2021, 11, 3567. doi: 10.3390/app11083567.
Gıda işlemede gıdayla temas eden
yüzeylerin dekontaminasyonu esastır. Bu bağlamda sıklıkla kullanılan bir
malzeme paslanmaz çeliktir. Aşağıdaki metin, West of England Üniversitesi'nden
Alexandros Stratakos liderliğindeki ekibin yaptığı ve bu sorunu piezoelektrik
atmosferik basınçlı soğuk plazma (SAP) kullanarak araştırdıği çalışmayı
özetlemektedir.
Bu çalışma için 304 paslanmaz çelik
(SS; stainless-steel) plaka iyice temizlenmiş ve gram pozitif Listeria
monocytogenes ve gram negatif Salmonella ile kaplanmıştır. Tipik olarak bir
gıda işleme tesisinde bulunan gerçekçi koşulları simüle etmek amacıyla proteinle
kirlenmiş gıda temas yüzeyi hazırlamak için numunelerin yarısında doğal bir
organik gıda kontaminantı olarak sığır serum albümini (BSA) kullanılmıştır. Soğuk
plazma işlemleri (yaklaşık 22°C'de ve %60 bağıl nemde) atmosferik koşullarda piezobrush®
PZ2 kullanılarak ve SS yüzeyleri bir petri kabı üzerine, plazma emisyonundan 10
veya 20 mm mesafede olacak şekilde yerleştirilerek gerçekleştirilmiş ve 0
(kontrol), 60, 120, 180, 240 ve 300 sn. süreyle uygulamalar yapılmıştır. 0'dan
300 s'ye SAP uygulamasından sonra l. monocytogenes ve salmonellanın logaritmik
azalması, Weibull + Tail modeline göre belirlenmiş ve tanımlanmıştır.
Soğuk atmosferik basınçlı plazmanın
etkisi, bağımsız olarak veya çeşitli mekanizmalar yoluyla hücre ile sinerji
içinde hareket eden reaktif oksijen ve nitrojen türlerine (RONS) dayanmaktadır.
Ana etkilerden biri, zarda, yapısal proteinlerde ve DNA'da oksidatif hasardır
ve sonuçta hücre inaktivasyonuna yol açmaktadır. BSA ile kaplanan patojenik
bakteriler, soğuk atmosferik basınçlı plazmanın ürettiği reaktif türlere karşı,
bakteri hücreleri üzerindeki serum albüminin koruyucu etkisini yaşarlar. İnaktivasyon
kurutulmuş hücreler üzerinde test edildiğinden hiçbir biyofilm oluşamamıştır.
Bu çalışmada, soğuk atmosferik
basınçlı plazmanın paslanmaz çelik üzerine aşılanan gıda kaynaklı patojenler listeria monocytogenes (Şekil 1) ve salmonella (Şekil 2) üzerindeki etkisi
belirlenmiştir. Soğuk atmosferik basınçlı plazma ile uygulama, patojenin
konsantrasyonunu önemli ölçüde azaltabilmiştir. Logaritmik indirgeme zamana
bağlıdır. Listeria monocytogenes ve salmonella için proteinle kirlenmiş
kesitler soğuk plazma inaktivasyonu üzerinde koruyucu bir etki göstererek,
temiz paslanmaz çelik kesitlere kıyasla daha düşük azalmalar sağlamıştır.
Şekil 1. Plazma işlem
süresinin (a) 10 ve (b) 20 mm'lik bir mesafeden l. monocytogenes inaktivasyonu üzerindeki etkisi. Modeller bir
Weibull + Tail inaktivasyon eğrisi kullanılarak oluşturulmuştur (n=6).
Şekil 2. Plazma işlem
süresinin (a) 10 ve (b) 20 mm'lik bir mesafeden salmonella inaktivasyonu üzerindeki etkisi. Modeller bir Weibull +
Tail inaktivasyon eğrisi kullanılarak oluşturulmuştur (n=6).
Plazma kaynağına olan daha uzun
mesafeler, SAP'ın dekontaminasyon etkinliğini azaltmıştır. Ancak daha uzun uygulama
süreleriyle aradaki farkın giderilmesi mümkün hale gelmektedir.
Bu çalışma, piezobrush® PZ2 soğuk
atmosferik basınçlı plazma cihazının, gıda kaynaklı iki patojenin paslanmaz
çelik yüzeyler üzerindeki konsantrasyonunu etkili bir şekilde azaltma
yeteneğini ve bu teknolojinin gıda endüstrisi tarafından çapraz bulaşmayı
azaltmak ve böylece güvenliği artırmak için bir yüzey dezenfeksiyon işlemi
olarak kullanılma potansiyelini göstermiştir.